Op een aan Jheronimus Bosch toegeschreven drieluik genaamd "het Ecce Homo (*) drieluik" staat Pieter van Os afgebeeld. Op het middenpaneel is een verhaal uit de Bijbel getekend, waarin Christus aan het volk wordt getoond op de dag van zijn kruisiging. In het paleis van Pontius Pilatus eist het joodse volk dat Jezus gekruist wordt. Op het plein in de achtergrond is een kruisdraging afgebeeld. Christus zelf is hier niet van opzij, zoals toen gebruikelijk, maar frontaal afgebeeld. Volgens kunsthistoricus Erwin Panofsky startte Jheronimus Bosch daarmee een nieuwe traditie waarbij Christus frontaal wordt afgebeeld. Op de zijluiken zijn in een weids landschap de stichters van het drieluik afgebeeld met hun naamheiligen(*): links de heilige Petrus, die te herkennen is aan de sleutel van het Koninkrijk van God, en rechts de heilige Catharina met een rad en het zwaard. De knielende persoon op de linkervleugel is Pieter van Os. Hij is te herkennen aan zijn familiewapen en aan zijn naamheilige Petrus. Hij draagt ook het embleem van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap. (Het embleem van het broederschap heet, ‘sicut lilium inter spinas’ ,als een lelie tussen doornen). Op de rechtervleugel is de echtgenote van Pieter van Os knielend Hendricxke van Langhel te zien, afgebeeld met haar patroonheilige Catharina.
Als het drieluik wordt dichtgeklapt zie je aan de buitenzijde de ouders van Hendricxke van Langhel afgebeeld, links Franco van Langel met Johannes de Doper en rechts zijn vrouw, Heilwig van der Rullen met Maria Magdalena. Ook Franco van Langhel draagt op zijn hoofd het embleem van de O.L. Vrouw-Broederschap. De zwanen in het wandtapijt op de achtergrond verwijzen ook naar het broederschap. En natuurlijk ook Jheronimus Bosch was lid van de lllustere Lievevrouwebroederschap.
Op 21 juli 1888 werd het drieluik in Londen geveild bij Christie's als een vroeg-Vlaams schilderij, omschreven als ‘A triptych with Ecce Homo in the centre, and saints and donors on the wings’. Op 26 november 1948 werd het weer opnieuw geveild, dit keer als een Jheronimus Bosch, voor £ 682,10. Via kunsthandel Rosenberg & Stiebel in New Yorkkocht het Museum of Fine Arts in Boston in 1953 het middenpaneel voor $ 40.000,–. In 1956 werden de zijpanelen aan het museum geschonken en was het werk weer compleet.
Het zou natuurlijk fantastisch geweest zijn als dit schilderij in onze stad was gebleven en te bezichtigen zou zijn geweest in het huis en museum van de lllustere Lievevrouwebroederschap in de Hinthamerstraat. Dit museum is meer dan de moeite waard om te bezoeken. Kijk maar eens op hun website: https://www.zwanenbroedershuis.nl.
Frank
(*) Ecce homo is Latijns en betekent "zie de mens". Dit zouden de woorden van Pontius Pilatus zijn geweest toen hij Jezus aan het volk toonde.
